De medische tijdlijn
Hadden de Batavieren al medicijnen? Wie was Dr. Röntgen? Hoe zat het precies met de ontdekking van penicilline? Welk profijt hadden de soldaten in WO II van sulfaatpoeder? Alles over deze ontwikkelingen is te vinden in deze tijdlijn met medische mijlpalen.
2021
mRNA vaccin
De wereld is getroffen door een pandemie. Het coronavirus zorgt ervoor dat miljoenen mensen over de hele wereld ziek worden, halverwege 2021 zijn er al 4 miljoen mensen aan overleden. Landen nemen allerlei maatregelen om de verspreiding van het virus tegen te gaan, zoals lock downs. De schade voor de wereldeconomie is gigantisch en wordt door het IMF geschat op $12.000 miljard. Het enige wat kan voorkomen dat mensen ziek worden, is een vaccin.
2020
Polio verbannen uit Afrika
De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) heeft Afrika officieel vrij verklaard van polio. Directeur-generaal van de WHO Tedros Adhanom Ghebreyesus sprak van ‘één van de grootste prestaties op het gebied van volksgezondheid ooit’.
2019
Vaccin voor ebola
Voor het eerst geeft het Europees Medicijnagentschap EMA een positief advies voor een vaccin tegen het ebola-virus. Ebola is een zeldzame maar ernstige ziekte die wordt veroorzaakt door een virus. De ziekte komt voor in Afrika en gaat vaak gepaard met bloedingen in het lichaam. De ziekte heet officieel ebola hemorragische koorts.
2018
Eerste CAR T-celtherapieën
Het Europees Medicijnagentschap EMA keurt voor de eerste keer een CAR T-celtherapie goed voor bloedkanker. Een behandeling waarbij de afweercellen van een patiënt zijn bewerkt, waardoor ze kanker kunnen overwinnen.
2017
Meer ziekten de wereld uit?
Dankzij de voortschrijdende kennis van de medische en farmaceutische wetenschap kan de mens steeds meer bereiken in de strijd tegen ziekte. Steeds meer ziekten zijn te behandelen en een aantal ziekten die vroeger talloze slachtoffers maakten, horen binnenkort wellicht tot het verleden. Zo werd in 1979 de pokken als eerste ziekte uitgeroeid dankzij menselijke ingrijpen.
2016
Een baby van drie ouders
In 2016 werd in Mexico voor het eerst in de geschiedenis een baby geboren met het genetische materiaal van drie ouders. Het jongetje beschikt over het DNA van twee moeders en een vader.
2015
Bacterieel verdedigingsmechanisme CRISPR-Cas tegen virussen
In 2015 vond de introductie plaats van CRISPR-Cas, een nieuwe techniek voor het heel gericht veranderen van genen van mensen, dieren, planten en micro-organismen. Het CRISPR-Cas systeem bestaat uit een aantal eiwitten en genetische moleculen die heel specifieke onderdelen van het DNA kunnen herkennen en aanpassen. Van nature wordt het systeem gebruikt door bacteriën bij de verdediging tegen binnendringende virussen.
2014
Eerste baby via getransplanteerde baarmoeder
In Zweden is begin oktober 2014 voor het eerst een vrouw bevallen na een baarmoedertransplantatie. De 36-jarige vrouw verloor haar eigen baarmoeder door kanker en kreeg de baarmoeder een jaar eerder van een 61-jarige vriendin.
2008
De Acces to Medicine Index
De Wereldgezondheidsorganisatie WHO schat dat wereldwijd twee miljard mensen, vooral in ontwikkelingslanden, niet de medicijnen kunnen krijgen die ze nodig hebben. Hierdoor sterven jaarlijks miljoenen mensen aan ziekten die voorkomen, genezen of in ieder geval behandeld hadden kunnen worden. Om deze situatie te verbeteren, spannen farmaceutische bedrijven zich al decennia lang in om medicijnen gratis of tegen lage kosten te verspreiden onder groepen mensen die ze niet op de reguliere markt kunnen kopen.
2005
Een nieuw gezicht
’s Werelds eerste gezichtstransplantatie met het gezicht van iemand anders werd uitgevoerd op 27 november 2005. Isabelle Dinoire’s eigen gezicht was aan de onderkant kapot gebeten door een hond. Gekozen werd om haar neus, kin en mond te vervangen door die van een hersendode vrouw.
2003
Het menselijk genoom
Een Amerikaans rapport uit 1987 noemt het in kaart brengen van het menselijk genoom, de complete set van ongeveer 23.000 genen, net zo belangrijk voor de medische wetenschap als het in kaart brengen van de anatomie.
1998
Mens schept leven
Een embryo bestaat de eerste dagen na de bevruchting alleen nog maar uit één soort cellen. Pas na een paar dagen begint de celdifferentiatie: de cellen ontwikkelen zich tot de 220 verschillende gespecialiseerde celtypen die elk hun specifieke lichaamsfunctie uitoefenen.
1996
Viagra werd bij toeval ontdekt
Een serendipiteit is wanneer je iets onverwacht en bruikbaars vindt, terwijl je zoekt naar iets anders. Een goed voorbeeld hiervan is een van ’s werelds meest bekende geneesmiddelen: viagra.
1995
Aidsbestrijder David Ho man van het jaar
Direct vanaf de ontdekking van het virus in 1983 begonnen onderzoekers met pogingen een medicijn tegen hiv te ontwikkelen. In 1987 werd voor het eerst een ‘antiretroviraal’ middel op de markt gebracht, dat in de jaren zestig al was ontwikkeld tegen leukemie.
1984
’s Werelds eerste diepvriesbaby
Op 3 juli 1984 werd in het Dijkzigtziekenhuis in Rotterdam de eerste ‘diepvriesbaby’ geboren. Een jongetje waarvan de ouders graag wilden dat hij anoniem bleef.
1983
Het eerste weesgeneesmiddel
Steeds strengere wetgeving over geneesmiddelenregistratie heeft er mede voor gezorgd dat geneesmiddelen in de twintigste eeuw steeds veiliger werden. Dit heeft echter ook een keerzijde.
1982
Eerste biotechnologisch geneesmiddel geregistreerd
Biotechnologie is een verzamelnaam voor verschillende technieken die gebruik maken van biologie en de eigenschappen van levende wezens. In de praktijk gaat het daarbij onder meer om hormonen, enzymen en antilichamen, stoffen die van nature in het menselijk lichaam worden gemaakt.
1981
De ontdekking van aids en de start van een nieuwe pandemie
In juni 1981 werd in korte tijd bij verschillende homoseksuele mannen in de Verenigde Staten een tot dan toe onbekende aandoening geconstateerd, die het afweersysteem aantastte. Deze nieuwe ziekte kreeg de naam Acquired Immunodeficiency Syndrome; Aids.
1979
De pokken verslagen
De pokken behoorden eeuwenlang wereldwijd tot de meest dodelijke besmettelijke ziekten. In Europa stierf in de achttiende eeuw bij een epidemie gemiddeld 25% van de besmette mensen en maakten de pokken vooral veel slachtoffers onder kinderen. Na ‘gepokt’ te zijn, was je immuun. In Amerika, waar de ziekte oorspronkelijk niet voorkwam en dus niemand immuun was, stierf in de zestiende eeuw naar schatting 90% van de bevolking aan de pokken.
1978
Louise Brown, ’s werelds eerste ivf-baby
Hoewel de medische wetenschap zich in de tweede helft van de twintigste eeuw razendsnel ontwikkelde, bleef de behandeling van onvruchtbaarheid achter. Kinderloosheid werd niet als ziekte gezien. Daar besteedde je gewoonweg geen onderzoeksgeld aan.
1976
Ebola: een vaak dodelijke en nog jonge ziekte
Tijdens de laatste ebola-uitbraak in West-Afrika in 2014 zijn bijna 5.000 mensen overleden aan het ebolavirus. Niet eerder stierven zoveel mensen aan de nog relatief jonge virusziekte. De eerste patiënt werd officieel geregistreerd op 26 augustus 1976 in het dorpje Yambuku in Congo.
1968
De eerste harttransplantatie
Op 3 december 1967 overleed de 25-jarige Denise Dervall bij een auto-ongeluk in de buurt van Kaapstad. In een vijf uur durende operatie bracht een 31-koppig team onder leiding van chirurg Christiaan Barnard (1922-2001) het hart van Denise over naar het lichaam van Louis Washkanski.
1957
De komst van het Rijksvaccinatieprogramma
In 1956 was er in Nederland voor het laatst een grote epidemie van poliomyelitis, kortweg polio of kinderverlamming. Deze ziekte, een virusinfectie in het ruggenmerg, is meestal onschuldig, maar kan leiden tot ernstige spierafwijkingen en verlamming, vooral bij jonge kinderen. In 1956 raakten 1.784 mensen verlamd en overleden er zeventig.
1955
‘De pil’ als anticonceptiemiddel
Al in de achttiende eeuw, toen kindersterfte werd teruggedrongen en niet langer iedereen voor zijn oudedagvoorziening van kinderen afhankelijk was, ontstond de behoefte aan geboortebeperking. Er werd geëxperimenteerd met allerlei middelen, waarvan de meeste, zoals condooms, pessaria en spiraaltjes, sindsdien verbeterd en nog steeds in gebruik zijn. Destijds waren deze methoden echter niet al te betrouwbaar.
1954
De eerste orgaantransplantatie
De eerste officiële geslaagde orgaantransplantatie werd uitgevoerd in 1954 en wel door chirurg Joseph Murray. Toch zijn de verhalen over orgaantransplantaties nog ouder dan de weg naar Rome!
1954
De eerste Nederlandse gescheiden Siamese tweeling
In het jaar dat de Elfstedentocht werd gereden, werd de eerste Nederlandse Siamese tweeling, Folkje en Tjitske de Vries succesvol gescheiden.
1953
De structuur van DNA
Een van de belangrijkste vragen die de biomedische wetenschap in de late negentiende en vroege twintigste eeuw bezig hield, was hoe leven uit leven ontstaat. De Canadees-Amerikaanse onderzoeker Oswald Avery ontdekte door experimenten met bacteriën dat de stof desoxyribonucleïnezuur (DNA), die al in 1869 ontdekt was door de Zwitser Johann Friedrich Mieschler (1844-1895), de drager van erfelijk materiaal in de vorm van genen is.
1943
Een wapen tegen kanker
Bij het Duitse bombardement op de Italiaanse havenstad Bari op 3 december 1943, raakte het Amerikaanse vrachtschip Liberty, dat mosterdgas aan boord had, beschadigd en ontsnapte het gas. De arts Cornelius Packard Rhoads ontdekte dat bij overlevenden van het bombardement het aantal witte bloedcellen was gedaald.
1943
Professor Kolff redde miljoenen nierpatiënten
Miljoenen nierpatiënten danken hun leven aan professor Pim Kolff. In een ziekenhuis in Kampen vond Kolff in 1943 de kunstnier uit: voorloper van het huidige dialyseapparaat. Hij bouwde het apparaat van overblijfselen van een Duitse bommenwerper, een waterpomp uit een T-Ford en cellofaan van een slager.
1929
Eijkman en Grijns ontdekken de oorzaak van Beriberi
Eind negentiende eeuw werd in Nederlands-Indië de ziekte Beriberi – een neurologische aandoening die ook het hartritme verstoort en tot de dood kan leiden – een steeds groter probleem. Men wist niet goed waar de ziekte vandaan kwam en dacht aan een bacteriologische infectie.
1928
Ontdekking van penicilline / antibiotica
Al uit de oudheid is bekend dat bepaalde schimmels een geneeskrachtige werking hebben. Wonden die met de schimmel (soms met aarde, zonder te weten dat er sporen van de schimmel in zaten) ingesmeerd werden, raakten niet ontstoken.
1922
De werking van insuline
Dankzij de Nobelprijswinnaars voor geneeskunde in 1923, Frederick Manting (1891-1941) en Charles Best (1899-1971), weten wij wat de werking van insuline doet en kunnen diabetes type I patiënten worden behandeld door insuline toediening.
1918
Eén op de vijf kreeg de Spaanse griep
De Spaanse griep was een beruchte griep-pandemie waaraan in 1918 en 1919 volgens voorzichtige schattingen 30 miljoen mensen overleden. Daarnaast werden één miljard mensen ziek.
1910
Alzheimer
De ziekte Alzheimer is in 1910 vernoemd naar de Duitse psychiater en neuropatholoog Alois Alzheimer (1864 – 1915). Hij beschreef in 1906 het ziektebeeld van zijn patiënte Auguste Deter. Zij had problemen met haar geheugen en nadat zij stierf op 56-jarige leeftijd onderzocht Alzheimer haar hersenen.
1909
Charles Nicolle ontdekt de oorzaak van tyfus
Tot de Tweede Wereldoorlog was de zeer besmettelijke ziekte tyfus een van de grootste gevaren op plaatsen waar veel mensen onder onhygiënische omstandigheden bij elkaar waren. In gevangenissen en legerkampen was het vaak de meest voorkomende doodsoorzaak. Waarschijnlijk zijn Anne Frank en haar zus Margot in het concentratiekamp Bergen-Belsen aan tyfus overleden.
1906
De ‘magische kogels’ van Paul Ehrlich
Met de ontwikkeling van synthetische kleurstoffen in 1859 kwam het onderzoek naar geneesmiddelen in een stroomversnelling terecht. Door kleurstof in cellen in te spuiten, werd microscopisch onderzoek gedetailleerder. Degene die op dit idee kwam was de Duitser Paul Ehrlich (1854-1915).
1903
Marie Curie, ontdekster van radium en mobiele röntgenapparatuur
De geschiedenis van de geneeskunde is een mannenbolwerk. Maar laten we één vrouw, de Poolse Maria Sklodowska – beter bekend als Marie Curie (1867 – 1934) niet vergeten. Curie kreeg twee keer een Nobelprijs. In 1903 voor de ontdekking van radioactiviteit en acht jaar later voor de ontdekking van de elementen polonium en radium.
1901
De vier bloedgroepen
Om een bloedtransfusie uit te voeren moet de bloedgroep van de patiënt en de donor bekend zijn anders slaat de transfusie niet succesvol aan. Dat klinkt logisch, maar voor die wetenschap is een weg vooraf gegaan. Eerdere experimenten met bloedtransfusie mislukten, omdat men niet wist dat er bloedgroepen bestaan met verschillende antigenen (moleculen die een afweerreactie veroorzaken tegen groepen met andere antigenen).
1899
Aspirine, het eerste synthetische geneesmiddel
Hippocrates maakte al gebruik van extracten uit wilgenbast als pijnstiller en koortsonderdrukker. De werking hiervan was mogelijk al veel langer bekend. Eeuwenlang heeft men geprobeerd de werkzame stof hierin, salicylzuur, te isoleren en te binden tot een werkbare, stabiele oplossing.
1898
Martinus Beijerinck ontdekt het virus
Martinus Willem Beijerinck (1851-1931) had als kind al een fascinatie voor planten. Toen hij scheikunde ging studeren, maakte hij van de mogelijkheid gebruik om naast zijn studie de eigenschappen van planten in het laboratorium te bestuderen.
1898
De oorzaak van malaria ontdekt
De naam malaria komt van het Italiaans mala aria – ‘slechte lucht’. Vroeger dacht men namelijk dat de ziekte veroorzaakt werd door de lucht in moerassen. Daarom werd de ziekte ook wel ‘moeraskoorts’ genoemd. Dat deze muggen, die in moerassen veel voorkomen, de echte boosdoener zijn, werd in 1898 aangetoond door de Schot Sir Ronald Ross (1857–1932).
1896
De eerste bloeddrukmeter
Al sinds de ontdekking van de bloedsomloop in de zeventiende eeuw probeerden medici methodes te ontwikkelen om de bloeddruk te meten, zonder in de patiënten te hoeven snijden. De kwik sphygmomanometer was de eerste moderne en betrouwbare bloeddrukmeter met een manchet.
1895
Wilhelm Röntgen ontdekt röntgenstralen
De Duitse natuurkundige Wilhelm Conrad Röntgen (1845-1923) herhaalde in eerste instantie experimenten van tijdgenoten met het zenden van kathodestraling door vacuümbuizen. Maar hij kwam tot nieuwe constatering. De bevindingen die Röntgen uit die experimenten haalde wordt tot op de dag vandaag nog gebruik van gemaakt: röntgenstraling.
1887
Julius Richard Petri maakt Petrischaal
Voor het kweken van bacteriën maken bacteriologen gebruik van platte ronde schalen van glas of kunststof, die bekend staan onder de naam ‘petrischalen’. De uitvinding van de petrischaal heeft de weg geëffend om heel precies de bacteriën aan te wijzen die ziekten veroorzaken.
1881
De uitvinding van de couveuse
Tijdens de achttiende eeuw was al bekend dat het belangrijk was om te vroeg geboren baby’s warm te houden. Couveuses waren er nog niet, dus werden de baby’s op temperatuur gehouden door ze te badderen in badjes met warm water, zand of stoom.
1866
Gregor Mendel en de erfelijkheidsleer
Onbewust hebben mensen altijd al geëxperimenteerd met erfelijkheid bij het kweken van planten. Gregor Mendel (1822-1884), een Oostenrijkse monnik, bestudeerde het doorgeven van erfelijke eigenschappen bij de erwten die hij kweekte.
1862
Louis Pasteur en de microbe-theorie
Ondanks het tegendeel al eeuwen geleden werd geopperd, bleef de theorie van ‘spontane generatie’ tot in de negentiende eeuw gangbaar. Het werk van de Franse geleerde Louis Pasteur (1822-1895) maakte hier een einde aan en bracht de medische wetenschap met sprongen vooruit.
1854
Het eerste farmaceutische bedrijf in Nederland
Net als in Duitsland verliep de overgang van de traditionele, ambachtelijke apotheek naar ‘moderne’ farmaceutische fabriek in Nederland geleidelijk. Het oudste Nederlandse bedrijf dat farmaceutische fabriek genoemd kan worden, ontstond uit de apotheek van Willem Brocades (1778-1849) die sinds 1798 bestond.
1850
Het belang van hygiëne
Tot in de negentiende eeuw liepen patiënten na een operatie een grote kans om te overlijden als gevolg van infecties. Zonder iets van ziektekiemen af te weten, was de Hongaarse verloskundige Ignaz Semmelweis (1818-1865) de eerste die hier de oorzaak van ontdekte.
1845
De eerste injectiespuit
Wie precies de uitvinder is van de injectienaald, is tot op de dag van vandaag niet duidelijk. Waarschijnlijk slaagde de Ierse armenarts Francis Rynd (1801-1861) er in 1845 voor het eerst in een holle naald te maken waarmee het mogelijk werd vloeistoffen (in dit geval een pijnstiller) direct in de bloedbaan van een patiënt te spuiten.
1832
De uitvinding van het infuus
Tijdens een grote cholerapandemie die in december 1831 vanuit India Schotland bereikte, experimenteerde de arts Thomas Latta met methoden om patiënten tegen uitdroging te beschermen. Latta kwam als eerste op het idee om een zoutoplossing direct via een slangetje in de bloedbaan van de patiënt in te brengen.
1827
De eerste farmaceutische fabriek
Toen Sertürner voor het eerst de werkzame stof in plantaardige medicijnen isoleerde, waren er vrijwel meteen een aantal tijdgenoten die hier de commerciële waarde van inzagen. Apotheker Emmanuel Merck (1794-1855) begon op basis van Sertürners werk in zijn oude familielaboratorium in Darmstadt alkaloïden uit planten te winnen en vanaf 1827 te verkopen.
1817
Friedrich Sertürner ontdekt morfine
Opium is het sap van de onrijpe zaadkapsels van de Papaver somniferum (‘slaapverwekkende papaver’). De Duitse apotheker Friedrich Sertürner (1783-1841) begon vroeg in zijn carrière te onderzoeken wat deze werking in opium veroorzaakt.
1812
Hersenchirurg Jean Massot versloeg Napoleon
Hoewel hij nooit een geweer heeft aangeraakt, kan hersenchirurg Jean Massot volgens wetenschappers worden gezien als degene die Napoleon versloeg.
1811
De siamese broers Chang en Eng Bunker
Het is een zeldzaam fenomeen: de geboorte van een Siamese tweeling. De naam is afgeleid van Siam (nu Thailand), geboorteland van Chang en Eng Bunker (1811-1874).
1809
De zes puntjes van Louis Braille
Ook als je een handicap hebt, kun je beroemd uitvinder worden. Louis Braille is daar een bijzonder voorbeeld van (1809-1852).
1796
De eerste vaccinatie
In 1774 schreef de Groningse veehandelaar Geert Reinders (1737-1815) een brief aan stadhouder Willem V, waarin hij meldde dat hij een belangrijke ontdekking had gedaan. In zijn studie naar de ziekte runderpest was het hem opgevallen dat koeien die de ziekte overleefden, kalveren voortbrachten die tijdelijk immuun waren. Toen hij deze kalveren later met opzet besmette met het virus, verlengde dat de periode van immuniteit.
1793
Napoleons lijfarts en de eerste ambulance
Aan Napoleon hebben we straatnamen, achternamen, drop én de ambulance te danken. Het was zijn lijfarts, Dominique-Jean Larrey die zich zorgen maakte over soldaten die gewond raakten op het slagveld. Hij ontwierp een kar met daarop een kist waarin een gewonde soldaat snel en enigszins comfortabel naar het veldhospitaal kon worden gebracht.
1747
Het eerste klinische onderzoek
Scheurbuik wordt veroorzaakt door een langdurig vitamine-C-tekort. De Britse marine-arts James Lind (1716-1794) voerde in 1747 een opmerkelijk experiment uit. Hij verdeelde twaalf scheurbuikpatiënten in zes paren en diende elk paar een ander middel waarvan hij dacht dat het scheurbuik zou kunnen genezen toe. Van vijf patiëntenparen verbeterde de toestand niet of nauwelijks. Maar het tweetal dat dagelijks twee sinaasappels en een citroen te eten kreeg, was na zes dagen, toen het fruit opraakte, praktisch genezen. Lind concludeerde dat citrusvruchten de beste behandeling tegen scheurbuik waren.
1676
Antonie van Leeuwenhoek ontdekt bacteriën
Antonie van Leeuwenhoek (1632-1723) is niet de uitvinder van de microscoop, zoals vaak wordt aangenomen. Van Leeuwenhoek slaagde erin een lens te maken die tot 480 maal vergrootte. Hiermee ging hij andere dingen dan lakens bestuderen, zoals insecten. Het werk van Van Leeuwenhoek is van onschatbare waarde geweest voor de microbiologie.
1669
Het laboratorium van Sylvius
Vanwege de associatie met alchemie en occultisme, was de scheikunde altijd het ondergeschoven kindje van de wetenschap. In de zeventiende eeuw gingen –onder invloed van William Harvey – echter steeds meer medici zich bezig houden met de studie van lichaamssappen en stofwisseling.
1667
De eerste experimenten met bloedtransfusie
De geschiedenis van de bloedtransfusie is een mooie illustratie van hoe in de geneeskunde wetenschap en logica lange tijd hand in hand gingen met symboliek en bijgeloof.
1645
Jezuïtenpoeder – het eerste gratis geneesmiddel voor armen
Nadat omstreeks 1630 in Peru de werking van kinabast tegen koorts was ontdekt, brachten leden van de jezuïetenorde het in 1645 via Spanje naar Italië. Kardinaal Juan de Lugo besloot in Rome een distributiecentrum te openen om het poeder van de kinabast gratis uit te delen aan zieken die te arm waren om zelf een behandeling te betalen.
1628
William Harvey beschrijft de bloedsomloop
In de Middeleeuwen werd aangenomen dat het bloed in het lichaam een soort eb- en vloedbeweging volgt vanuit de lever. William Harvey (1578-1657) betoogde in zijn revolutionaire werk ‘exercitiatio anatomica de motu cordis et sanguinis’ dat het bloed door het hart wordt rondgepompt. Deze ontdekking wordt wel gezien als de grootste in de geschiedenis van de medische wetenschap.
1620
Een bezoekje van de pestmeester
De pest maakte tussen 1300 en 1700 tussen de 75 en 200 miljoen dodelijke slachtoffers in Europa. Artsen stonden machteloos. Ze sneden builen in oksels en liezen in, voerden aderlatingen uit en dienden allerlei kruidenmengsels toe – zonder resultaat.
1550
De lichaamssappen van Claudius Galenus
Het geneeskundig systeem van de Grieks-Romeinse arts Claudius Galenus dat bepaalde dat het menselijk lichaam werd gestuurd door lichaamssappen én natuurelementen, domineerde de geneeskunde bijna 1500 jaar lang. Tot rond 1550 toen Andreas Vesalius en William Harvey zich écht in de anatomie van de mens verdiepten.
1543
De gouden eeuw van de anatomie
In de Renaissance begon men op een andere manier naar het menselijk lichaam te kijken. De groei van universiteiten in Europa droeg bij aan de georganiseerde beoefening van wetenschap en de overdracht van kennis van docent op student.
1495
Syfilis, de eerste geslachtsziekte
Syfilis is de oudst bekende geslachtsziekte of seksueel overdraagbare aandoening (SOA). Er wordt vaak aangenomen dat syfilis uit Amerika naar Europa werd gebracht, maar dit is niet zeker.
1346
De Zwarte Dood
Tussen 1346 en 1351 werd Europa getroffen door een van de ergste epidemieën in de geschiedenis: de Zwarte Dood.
1025
De canon der geneeskunde
Met de val van het Romeinse rijk ging veel wetenschappelijke kennis van de Grieken en Romeinen verloren. De Grieks-Romeinse filosofische traditie werd voortgezet in het Midden-Oosten, waar veel teksten uit de oudheid in het Arabisch werden vertaald en bewaard.
130 v.Chr.
De oudste ‘pillen’
In januari 2013 werd in het wrak van een Romeins schip uit ongeveer 130 voor Christus voor de Italiaanse kust een goed bewaard kistje met daarin zes grijze, schijfvormige tabletten gevonden.
460-370 v.Chr.
De eed van Hippocrates
Hippocrates van Kos (460-370 v. Chr.) wordt gezien als de vader van de westerse geneeskunde, omdat hij als eerste (in de westerse wereld) ziekteverschijnselen aan natuurlijke in plaats van bovennatuurlijke oorzaken toeschreef.
2100 v.Chr.
De eerste famaceutische tekst
De oudste bekende farmaceutische tekst, de Tafel van Nippoer, dateert uit ongeveer 2100 voor Christus. Deze kleitablet uit Sumerië (in Mesopotamië, het huidige Irak) is een verzameling recepten en behandelmethoden van een onbekende arts.